Een uitleg met tips om decals beter en mooier aan te brengen op de ondergrond door het gebruik van diverse hulpmiddelen en handige tricks.

Veel mensen vragen zich af hoe ze het "randje" van een waterslide decal minder zichtbaar kunnen krijgen. Zo kreeg ik hier wederom een vraag over per mail, wat mij heeft doen besluiten het antwoord erop direct als informatief artikel op de site aan te bieden. Deze methodes en aandachtspunten vallen onder de categorie gevorderde en is dan ook niet voor iedereen noodzakelijk. Het is overigens wellicht interessant om hoe dan ook door te lezen, voor mocht u (in de toekomst) het beste uit uw decals willen halen.

Het randje van een waterslide decal is zichtbaar omdat een decal (hoe dun dan ook) OP een ondergrond wordt aangebracht. Doordat deze decal extra dikte toevoegt op dat gebied blijft deze net wat zichtbaar. Er zijn echter wat aandachtspunten en hulpmiddelen die kunnen helpen om een decal minder zichtbaar, of wanneer perfect uitgevoerd zelfs onzichtbaar te maken.

Snijden en/of knippen van de decal

Het heeft weliswaar geen verbintenis met de dikte van de decals zelf, maar het snijden en knippen verdient wel enige aandacht. Zo kunnen decals die geknipt zijn, of gesneden met teveel druk een iets krullend randje krijgen. Soms is dit soort gekrulde rand extreem goed zichtbaar, maar vaak is dit wel aanwezig maar nauwelijks merkbaar. Toch kan deze (zeer lichte) krulling, zorgen dat de decal beter zichtbaar is en veelal zo dat de decal een soort kommetje wordt. De randen zijn dan nog iets duidelijker/dikker dan het midden van de decal. Dit krullen wordt veroorzaakt door het gebruik van een te dik of te bot mes of schaar, of teveel druk uit oefenen bij het snijden. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar het snijden van decals in plaats van het gebruik van een schaar. De gemaakte snede wordt met een mesje veel dunner en oefent minder stress uit op de al zo kwetsbare folie. Snij daarom het liefste uw decals uit op een snijmat met een vlijmscherp, dun mes bij voorkeur een scalpel. Vervang ook uw mesje regelmatig en eigenlijk zelf overmatig (best zelfs na elk vel) zo heeft u altijd een vlijmscherp mes. Oefen bij het snijden ook zo min mogelijk druk uit met een keer licht snijden (veelal op het gewicht van het mes) snijd u al door de kwetsbare filmlaag, daarna kunt u nogmaals snijden voor de drager, wat al minder invloed heeft. In principe kunt u de decal veelal wel in 1 haal snijden, maar probeer daarmee net door de drager te komen en niet ook nog 5mm diep in de snijmat. In plaats van een scalpel (sommige mensen vinden die eng) kunt ook een goede kwaliteit afbreekmes gebuiken zoals de 9mm messen van Olfa of Stanley. Breek het liefst na elk vel anders na 2 a 3 vellen het uiteinde af, zodat u weer een vers, scherp mes heeft.

Dikte varianten (Alleen Laser waterslide decals)

Naast de standaard decals (13 Micron) zijn er nog twee dunnere varianten, te weten de dunne van circa 8 Micron en extra dun van circa 5 Micron. De extra dunne is echt heel dun en behoorlijk lastig te verwerken, deze scheuren en rekken snel en komen wat lastiger van de drager. De dunne variant is behoorlijk goed te verwerken zodra u goed met de standaard dikte decals overweg kunt. Door te kiezen voor een dunnere decal elimineert u dus al iets wat dikte van de decal zelf.

Inkt afsluitende laklaag (Alleen Inkjet waterslide decals)

Het deel hierboven over de dikte varianten heeft alleen invloed op Laser waterslide decals. Dit komt omdat inkjet decals standaard heel dun zijn (circa 3 tot 5 Micron) echter worden deze aanzienlijk dikker na het aanbrengen van de afsluitende lak laag. Hierbij heb ik het over de laklaag die wordt toegepast na het printen om de inkt te beschermen bij het lossen van de decal. Deze laklaag is wel belangrijk, wordt deze niet toegepast dan zou de inkt direct oplossen bij aanraking met water. Wanneer hierbij met gemiddeld gebruik een Acryl basis lak over heen gespoten wordt, is de decal circa 17-20Micron dik. Er kan iets bespaard worden op de lak waarmee enkele microns gewonnen kan worden, maar pas op want de laklaag moet wel afsluitend blijven. Voor het goed en dunst mogelijk aflakken (wanneer goed uitgevoerd) heb ik een ander artikel op de website specifiek over het aanbrengen van blanke lak. Dit artikel vind u hier, en kan u wellicht helpen al iets dunnere decals te krijgen. Tevens valt een decal mooier vlak en zakt beter in, wanneer u de decals vrij snel na het aflakken (voor de uitharding) verwerkt. Dit brengt wel risico’s mee, want de lak is zachter en kan daardoor sneller uw vingerafdrukken vertonen. Ook is de lak dan iets flexibeler, hetgeen wat de decal vlakker laat liggen, maar ook het verwerken lastiger maakt. Daarnaast kunt u er voor kiezen om in plaats van acrylbasis blanke lak, Microscale’s Liquid decal film te gebruiken. Dit is een zeer dun vloeiende lak die zeer effectief de inkt insluit zonder teveel dikte toe te voegen aan de decal. Deze lak dient echter wel aangebracht te worden in hele dunne laagjes te gelijk en met een airbrush of een verfspuitje. Deze lak is echter wel zo dun dat het verwerken van de decal met enkele lagen te lastig is, omdat deze dan snel kan scheuren of rekken. Hierdoor kan het nodig zijn om behoorlijk wat (6 tot 10) lagen aan te brengen, zodat de decal hanteerbaarder wordt. Een groot voordeel van het liquid decal film is wel, dat de hieronder besproken vloeistoffen ook invloed hebben op de inkjet decals.

Microscale Vloeistoffen gebruiken

Na het bovenstaande valt er behoorlijk wat te behalen bij het verwerken van de decals, door gebruik van Microscale’s vloeistoffen. Belangrijk te vermelden is dat deze vloeistoffen geen invloed hebben op decals afgelakt met acrylbasis en waterbasis lakken. Bij het gebruik van inkjet waterslide decals dient u dan ook de inkt in te sluiten doormiddel van Microscale’s Liquid decal film (zie het kopje hierboven). Laser waterslide decal papier is wel vatbaar voor deze vloeistoffen, mits deze eveneens niet eerst zijn afgelakt met blanke lak. Microscale heeft twee verschillende vloeistoffen die van nut zijn, te weten:

- Micro-set : Een vloeistof welke de hechting verhoogt en de decal (tijdelijk) iets week maakt.
- Mirco-sol : Een vloeistof die ook de hechting verhoogt maar de decal (tijdelijk) uiterst week maakt.

Het voordeel van het gebruik van een van deze vloeistoffen is voornamelijk het week maken van de decal. Hierdoor zakt de decal beter in op de ondergrond wat de zichtbaarheid verminderd, daarnaast vlakt het de randen ook iets af. Zo kunt u de vloeistof aanbrengen op de ondergrond en daar direct (wanneer nog nat) de decal in plaatsen, wat de standaard methode is.   Voor een uitstekend resultaat is voor het werken met deze vloeistof ook nog een extra handigheidje nodig die niet geheel zonder risico is. Hiervoor dient u snel na het aanbrengen (maar wel voorzichtig) de decal ook boven op licht aan duwen met een penseel/kwast gedrenkt in de vloeistof. Zo kunt u heel voorzichtig de randen iets uitstrijken, waardoor deze nog dunner worden. Let hierbij wel op dat zodra de decal de vloeistof heeft geraakt deze snel uiterst kwetsbaar wordt en zelfs een bijna gelei achtige staat behaalt. Hierdoor kunt u als u niet voorzichtig genoeg en ook niet snel genoeg bent, de decal vrij makkelijk beschadigen. Dit is echter een handigheidje die u door moet krijgen, maar wordt met name in de modelbouw veelvoudig toegepast. De vloeistof op zich kan al een behoorlijke verbetering geven in de standaard verwerking, de risico volle “nabewerking” is niet perse noodzakelijk maar geeft een nog beter resultaat. U heeft niet beide vloeistoffen nodig 1 van de 2 voldoet prima, hierin is de keuze aan u. Micro-set is wat minder agressief en laat wat beter toe om nog wat te fiddelen met de decal na het aanbrengen, deze geeft in ruil wel weer een iets mindere mate van perfectie. Micro-sol is juist behoorlijk agressief en vergt wellicht enige oefening, maar kan uiteindelijk een uiterst mooi resultaat geven.

  Er zijn ook andere vloeistoffen zoals de Vallejo decal fix en Vallejo decal medium welke vergelijkbare werking hebben als de vloeistoffen van Microscale. Microscale heeft zich echter meer dan bewezen en is uiterst effectief, hierom gebruik ik deze dan ook in dit artikel als voorbeeld. Ook met de Vallejo vloeistoffen kan de verwerken of eigenlijk het eind resultaat aanzienlijk verbeterd worden.

Afwerkende laklaag

Als laatste kan er bij het aflakken van het object met de decal nog meer “perfectie” behaalt worden. Wanneer u het object met decal als een geheel aflakt zal de decal wellicht nog steeds dikker zijn dan de rest van de ondergrond. Zorg voor deze afwerkende laklaag altijd voor een voldoende dikke laag lak, hierdoor is er meer ruimte om “te spelen” met de dikte van de decal. Een dikkere laklaag maakt in veel gevallen de decal al minder duidelijk, maar niet alle toepassingen/wensen laten een dikke laklaag toe. Hierdoor kan het nodig zijn om ook de verwerking van de afwerkende laklaag iets aan te passen, zodat de lak op de decal minder dikte opbouwt dan op de rest van het object.

Dit kan op 2 manieren:

1- Door nadat er over het hele object (met decal) een laag blanke lak gespoten is, over de decal en met name de randen lichtjes te schuren om daar de dikte iets terug te brengen waarna u vervolgens het geheel nogmaals lakt. Deze stap waar nodig voor meerder laklagen gebruiken, tot het gewenste resultaat is behaalt.

2- Door eerst om de decal heen af te lakken, en erna pas een of twee lagen de decal mee te pakken. Dit zorgt er eveneens voor dat er eerst iets dikte wordt opgebouwd rondom de decal, zodat er wordt gecompenseerd voor de dikte van de decal. Het kan hierbij nodig zijn om na de laag welke zowel de decal als alles erom heen dekt de lak om de decal iets terug te schuren, waarna u nog een laklaag aanbrengt.  

Tussentijds voorzichtig en lichtjes de randen van de decal wegschuren geeft een nog beter eindresultaat, mocht dit na alles nog nodig zijn. Gebruik voor het terugschuren een heel fijn schuurpapier en schuur altijd nat, zodat de kans op doorschuren zo klein mogelijk is. Schuurpapier van korrel 1000 en hoger heeft de voorkeur, bij voorzichtig gebruik is tot korrel 600 nog mogelijk. Alles grover dan deze is een absolute no-go hiermee is de kans dat u door de decal of laklaag schuurt veel te groot. Tevens laten de grovere schuurpapieren een te grote kras achter welke niet makkelijk opgevangen wordt door een nieuw laklaag.  

Met bovenstaande vloeistoffen en werkwijze bij het aflakken geeft, mits goed uitgevoerd, een (nagenoeg) perfect eind resultaat. Voor het ultieme resultaat kunt u de laklaag nog na polijsten, maar dit heeft verder geen invloed meer op de dikte rand van de decal.